Zrównoważenie podaży żelaza i zapotrzebowania na nie w organizmie to podstawa utrzymania dobrego zdrowia. Zazwyczaj poziom żelaza pozostaje prawidłowy dzięki procesowi uzupełniania jego zapasów zużywanych przez organizm żelazem pozyskanym z jedzenia1. Żelazo zawarte w pożywieniu jest wchłaniane do krwiobiegu w jelicie cienkim1.
Równowaga pomiędzy podażą żelaza i zapotrzebowaniem na nie w organizmie może zostać zachwiana z kilku powodów, a to z kolei może doprowadzić do niedoboru żelaza.
…brakiem żelaza w diecie. Żelazo występuje zarówno w produktach odzwierzęcych, jak i roślinnych. Żelazo z produktów odzwierzęcych (zwane żelazem hemowym) jest lepiej przyswajane przez organizm niż żelazo pochodzenia roślinnego (zwane żelazem niehemowym)1. Jeśli stosujesz dietę wegetariańską lub wegańską, istnieje większe prawdopodobieństwo, że nie pozyskujesz wystarczającej ilości żelaza z żywności2. Właściwy dobór produktów spożywczych może pomóc w zwiększeniu ilości spożywanego żelaza.
Żelazo pozyskiwane z żywności nie jest prawidłowo wchłaniane w jelicie cienkim. Jeśli cierpisz na którąś z chorób zapalnych jelit (chorobę Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego) lub celiakię, to wyściółka Twojego jelita cienkiego może znajdować się w stanie zapalnym. Oznacza to, że do Twojego krwiobiegu dostaje się mniej żelaza pozyskanego z żywności3, 4, 5.
 |
…utratą krwi, na przykład w wyniku:
|
 |
…zwiększonym zapotrzebowaniem na czerwone krwinki lub tlen w organizmie, spowodowanym między innymi:
|
 |
…przewlekłym stanem zapalnym spowodowanym takimi chorobami jak nieswoiste choroby zapalne jelit czy reumatoidalne zapalenie stawów: jeśli cierpisz na schorzenie z występującym przewlekłym stanem zapalnym, to Twój układ odpornościowy może zablokować wydzielanie żelaza z zapasów organizmu, zmniejszając ilość dostępnego żelaza do wytwarzania czerwonych krwinek12. |
 |
…innymi schorzeniami medycznymi i/lub terapiami,takimi jak hemodializa u pacjentów z chorobami nerek. |
Odwiedź dział „Czy jesteś w grupie ryzyka?”, aby dowiedzieć się, czy znajdujesz się w grupie osób zagrożonych niedoborem żelaza ze względu na występowanie innej choroby.
Jeśli nie przyjmujesz wystarczającej ilości żelaza, bez względu na przyczynę, może brakować Ci energii i może dokuczać Ci uczucie wyczerpania każdego dnia. Choć istnieją też inne objawy świadczące o niedoborze żelaza, uczucie skrajnego wyczerpania czy zmęczenia jest tym najczęściej zgłaszanym wśród pacjentów.4
Sprawdź, czy to, co odczuwasz to „coś więcej niż tylko zmęczenie”.
- Hurrell R, Egli I. Iron bioavailability and dietary reference values. Am J Clin Nutr. 2010;91:1461-1467. doi:10.3945/ajcn.2010.28674F.Am.
- Killip S, Bennett JM, Chambers MD. Iron deficiency anemia. Am Fam Physician. 2007;75(5):671-8.
- Stein J, Hartmann F, Dignass AU. Diagnosis and management of iron deficiency anemia in patients with IBD. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2010;7(11):599-610. doi:10.1038/nrgastro.2010.151.
- Miller JL. Iron deficiency anemia: a common and curable disease. Cold Spring Harb Perspect Med. 2013;3(7):1-13. doi:10.1101/cshperspect.a011866.
- Presutti RJ, Cangemi JR, Cassidy HD, Hill D a. Celiac disease. Am Fam Physician. 2007;76(12):1795-802.
- Finch CA, Cook JD, Labbe RF, Culala M. Effect of blood donation on iron stores as evaluated by serum ferritin. Blood. 1977;50(3):441-7.
- Yip R, Parvanta I, Cogswell M, et al. Recommendations to prevent and control iron deficiency in the United States. Morb Mortal Wkly Rep. 1998;47(RR-3):1-29.
- Topley E, Clarke R. The anemia of trauma. Blood. 1956;11(4):357-69.
- Love AL, Billett HH. Obesity, bariatric surgery, and iron deficiency: true, true, true and related. Am J Hematol. 2008;83(5):403-9. doi:10.1002/ajh.21106.
- Foss NB, Kehlet H. Hidden blood loss after surgery for hip fracture. J Bone Joint Surg Br. 2006;88(8):1053-9. doi:10.1302/0301-620X.88B8.17534.
- Chatard JC, Mujika I, Guy C, Lacour JR. Anaemia and iron deficiency in athletes. Practical recommendations for treatment. Sports Med. 1999;27(4):229-40.