Żelazo jest niezbędnym składnikiem odżywczym dla organizmu, który można pozyskać z jedzenia. Jest ono potrzebne dla zdrowia psychicznego i fizycznego oraz utrzymania odpowiedniego poziomu energii. Czasami zapotrzebowanie organizmu na żelazo może przewyższyć jego podaż, co z kolei może prowadzić do niedoboru żelaza. Niedobór żelaza wywołuje wiele objawów, w tym zmęczenie, zawroty głowy i duszności. Jeśli zauważasz u siebie objawy, koniecznie skonsultuj się z lekarzem, aby mógł on odkryć, co je powoduje. Jeśli badania wykażą, że masz niski poziom żelaza, lekarz może zlecić Ci zastosowanie terapii, której celem będzie zwiększenie tego poziomu.
Dlaczego żelazo jest tak ważne dla Twojego zdrowia?
Żelazo jest niezbędnym składnikiem odżywczym dla organizmu, który pozyskujesz z jedzenia. Jest niezbędny dla utrzymania zdrowia psychicznego i fizycznego oraz wysokiego poziomu energii1, 2, 3. Żelazo występuje w substancji zwanej hemoglobiną, która z kolei znajduje się w czerwonych krwinkach. Hemoglobina zawarta we krwi transportuje tlen z płuc po całym organizmie4. Mózg potrzebuje tlenu do koncentracji, natomiast mięśniom potrzebny on jest do wytworzenia energii fizycznej5. Żelazo potrzebne jest także do utrzymania prawidłowego działania systemu odpornościowego, dzięki czemu organizm szybciej zwalcza infekcje6.
Co się dzieje, gdy nie dostarczasz swojemu organizmowi wystarczającej ilości żelaza?
Jeśli poziom żelaza w Twoim organizmie jest niski, możesz doświadczyć niedoboru żelaza. Rekomendowany poziom żelaza w organizmie różni się u poszczególnych osób w zależności od wieku i płci7. Niedobór żelaza to najczęściej odnotowywany przypadek niedoboru składnika odżywczego na świecie8.
Z czasem niedobór żelaza może oznaczać, że organizm wytwarza mniej zdrowych czerwonych krwinek. Jest to choroba znana jako niedokrwistość z niedoboru żelaza (IDA). W krajach uprzemysłowionych na niedokrwistość z niedoboru żelaza cierpi od dwóch do czterech procent ludzi7, 9, 10. Istnieje wiele objawów niedokrwistości z niedoboru żelaza, jednak jednym z głównych sygnałów świadczących o jej występowaniu jest uczucie zmęczenia lub wyczerpania1, ponieważ krew nie jest w stanie rozprowadzać wystarczającej ilości tlenu po organizmie4.
Jeżeli Twój niedobór żelaza nie jest leczony, mogą wystąpić długofalowe konsekwencje dla Twojego zdrowia. Zmęczenie oraz inne objawy świadczące o niedoborze żelaza mogą też obniżyć jakość życia i umiejętność koncentracji i produktywności w pracy3. Jeśli więc podejrzewasz u siebie niedokrwistość lub niedobór żelaza, zgłoś się do swojego lekarza, aby mógł to sprawdzić.
- Verdon F, Burnand B, Stubi C-LF, et al. Iron supplementation for unexplained fatigue in non-anaemic women: double blind randomised placebo controlled trial. BMJ. 2003;326:1124.
- Brownlie T, Utermohlen V, Hinton PS, Haas JD. Tissue iron deficiency without anemia impairs adaptation in endurance capacity after aerobic training in previously untrained women. Am J Clin Nutr. 2004;79(3):437-43.
- Haas JD, Brownlie IV T. Iron Deficiency and Reduced Work Capacity : A Critical Review of the Research to Determine a Causal Relationship. J Nutr. 2001;131(2):676S-690S.
- Dean L. 1. Blood and the cells it contains. Blood Groups Red Cell Antigens. 2005:1-6.
- Lozoff B, Beard J, Connor J, Felt B, Georgieff M. Long-lasting Neural and Behavioral effects of iron deficiency in infancy. Nutr Rev. 2006;64:S34-S91.
- Dhur A, Galan P, Hercberg S. Iron status, immune capacity and resistance to infections. Comp Biochem Physiol. 1989;94A(1):11-19.
- McLean E, Cogswell M, Egli I, Wojdyla D, de Benoist B. Worldwide prevalence of anaemia, WHO Vitamin and Mineral Nutrition Information System, 1993-2005. Public Health Nutr. 2009;12(4):444-54. doi:10.1017/S1368980008002401.
- Radlowski EC, Johnson RW. Perinatal iron deficiency and neurocognitive development. Front Hum Neurosci. 2013;7:1-11.
- CDCCDC. (n.d.). Iron Deficiency --- United States 1999--2000. CDC MMWR. Retrieved from http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5140a1.htm. Iron Deficiency --- United States, 1999--2000. CDC MMWR. Available at: http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5140a1.htm.
- Anne C. Looker, Peter R. Dallman, Margaret D. Carroll, Elaine W. Gunter CLJ. Prevalence of Iron Deficiency in the United States. JAMA. 1997;277(12):973-976.