Demir, vücudunuz için gerekli bir besin maddesi olup, tükettiğiniz gıdalardan alınabilir. Hem zihinsel ve fiziksel sağlığınızı korumak hem de enerji seviyenizi yüksek tutmak için gereklidir. Bazı dönemlerde vücudunuz sahip olduğu demir miktarından daha fazla demire ihtiyaç duyabilir, bu da demir eksikliğine sebep olur. Demir eksikliği; yorgunluk, baş dönmesi ve nefes darlığı gibi birçok semptomu da beraberinde getirir. Bu semptomları yaşıyorsanız, altta yatan sebebi bulmak için doktorunuzla görüşmeyi ihmal etmeyin. Yapılan testler demir seviyenizin düşük olduğunu gösterirse doktorunuz demir tedavisi önerebilir.
Demir, sağlığınız için neden bu kadar önemli?
Demir, vücudunuz için gerekli bir besin maddesi olup, tükettiğiniz gıdalardan alınır.
Hem zihinsel ve fiziksel sağlığınızı korumak hem de enerji seviyenizi yüksek tutmak için gereklidir.1,2,3 Demir, alyuvarlardaki hemoglobinde bulunur.
Hemoglobin, kandaki oksijeni akciğerlerden alarak vücudun diğer bölümlerine taşır.4 Beyniniz konsantrasyon, kaslarınız ise fiziksel enerji için oksijene ihtiyaç duyar.5 Demir, bağışıklık sistemini sağlıklı tutmak ve dolayısıyla enfeksiyonlarla mücadelede size yardımcı olmak için de gereklidir.6
Yeterince demir almazsam ne olur?
Vücudunuzdaki demir seviyesi düşükse demir eksikliği başlayabilir. Tavsiye edilen demir seviyeleri yaşa ve cinsiyete göre kişiden kişiye farklılık gösterir.7 Demir eksikliği, dünyadaki en yaygın besin eksikliğidir.8
Zaman geçtikçe vücudunuz, demir eksikliğine bağlı olarak daha az sayıda sağlıklı alyuvar üretmeye başlar, bu da Demir Eksikliği Anemisi (DEA) olarak adlandırılır. Sanayileşmiş ülkelerde yaşayan kişilerin yüzde 2 ila 4’ünde demir eksikliği anemisi görülmektedir.7,9,10 Demir eksikliği anemisinin birçok semptomu bulunsa da ana belirtilerinden biri yorgunluk veya bitkinlik1 hissidir. Bunun sebebi kanınızın vücudunuza daha az oksijen taşımasıdır.4
Tedavi edilmeyen demir eksikliği, sağlığınızı uzun vadede olumsuz etkileyebilir. Demir eksikliğinin yorgunluk ve diğer semptomları, yaşam kalitenizi düşürebilir, konsantrasyonunuzu ve iş veriminizi azaltabilir.3 Anemi olduğunuzdan veya demir eksikliğinden şüpheleniyorsanız daha detaylı inceleme yapılması için doktorunuzla görüşmeyi ihmal etmeyin.
- Verdon F, Burnand B, Stubi C-LF, et al. Iron supplementation for unexplained fatigue in non-anaemic women: double blind randomised placebo controlled trial. BMJ. 2003;326:1124.
- Brownlie T, Utermohlen V, Hinton PS, Haas JD. Tissue iron deficiency without anemia impairs adaptation in endurance capacity after aerobic training in previously untrained women. Am J Clin Nutr. 2004;79(3):437-43.
- Haas JD, Brownlie IV T. Iron Deficiency and Reduced Work Capacity : A Critical Review of the Research to Determine a Causal Relationship. J Nutr. 2001;131(2):676S-690S.
- Dean L. 1. Blood and the cells it contains. Blood Groups Red Cell Antigens. 2005:1-6.
- Lozoff B, Beard J, Connor J, Felt B, Georgieff M. Long-lasting Neural and Behavioral effects of iron deficiency in infancy. Nutr Rev. 2006;64:S34-S91.
- Dhur A, Galan P, Hercberg S. Iron status, immune capacity and resistance to infections. Comp Biochem Physiol. 1989;94A(1):11-19.
- McLean E, Cogswell M, Egli I, Wojdyla D, de Benoist B. Worldwide prevalence of anaemia, WHO Vitamin and Mineral Nutrition Information System, 1993-2005. Public Health Nutr. 2009;12(4):444-54. doi:10.1017/S1368980008002401.
- Radlowski EC, Johnson RW. Perinatal iron deficiency and neurocognitive development. Front Hum Neurosci. 2013;7:1-11.
- CDCCDC. (n.d.). Iron Deficiency --- United States 1999--2000. CDC MMWR. Retrieved from http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5140a1.htm. Iron Deficiency --- United States, 1999--2000. CDC MMWR. Available at: http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5140a1.htm.
- Anne C. Looker, Peter R. Dallman, Margaret D. Carroll, Elaine W. Gunter CLJ. Prevalence of Iron Deficiency in the United States. JAMA. 1997;277(12):973-976.